Czym są pożyczki prywatne?

Jeżeli potrzebujemy dodatkowych środków, a banki i firmy pożyczkowe odmówiły nam finansowania- rozwiązaniem może okazać się pożyczka prywatna. Taki rodzaj pożyczki może zostać udzielony przez osobę fizyczną lub firmę, która nie zajmuje się na co dzień działalnością finansową. Może być więc to pożyczka od rodziny, od znajomego lub od zupełnie nieznanej nam osoby lub firmy. O ile dwa pierwsze przypadki opierają się w dużej mierze na uzasadnionym zaufaniu, o tyle pozostałe wiążą się z pewnym ryzykiem.

Przede wszystkim tego typu pożyczek nie obowiązują przepisy o kredycie konsumenckim ani ustawa antylichwiarska. W przeciwieństwie do np. chwilówek oferowanych przez firmy pożyczkowe oprocentowanie prywatnego zobowiązania nie ma górnej granicy. Zależy tylko i wyłącznie od inwestora i negocjacji z pożyczkobiorcą. Są to najczęściej pieniądze “na wysoki procent”. Jednak z drugiej strony prywatni inwestorzy mogą mniej rygorystycznie podchodzić do sprawdzania swoich klientów. Z pewnością będą mogli zaoferować nam wyższą kwotę niż bank (zwłaszcza, gdy nasza zdolność kredytowa jest niska), będą bardziej elastyczni w kwestii ustalania terminu spłaty, a dodatkowo zaoferować mogą różne udogodnienia – tutaj dobrym przykładem są pożyczki z dojazdem do domu.

Prawo, które obowiązuje nawet w przypadku pożyczek prywatnych to ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dla pożyczkobiorcy oznacza to tyle, że od kwoty powyżej 1000 zł będzie musiał zapłacić podatek od pożyczki.

Gdzie szukać prywatnych pożyczek?

W związku z tym, że pożyczki prywatne nie mogą być oferowane przez firmy zajmujące się działalnością pożyczkową, nasuwa się pytanie: gdzie znaleźć ofertę? Z pewnością wszyscy spotkaliśmy się z ogłoszeniami dotyczącymi pożyczek wiszącymi na słupach ogłoszeniowych. “Pożyczka prywatna z dojazdem do domu”, “pożyczka prywatna dla zadłużonych”, “pożyczka prywatna bez baz” to tylko kilka z najczęstszych sloganów. Jednak tego typu ogłoszenie nie pozwala na jakiekolwiek sprawdzenie potencjalnego pożyczkodawcy. Przynajmniej nie do chwili, w której zdecydujemy się na kontakt z nim.

Portale z ogłoszeniami

Przenieśmy więc nasze poszukiwania do Internetu. Tutaj również pierwszymi podpowiedziami, gdy wpiszemy termin “pożyczka prywatna” mogą okazać się słupy ogłoszeniowe – te wirtualne. Serwisy takie jak OLX czy Gumtree są bogate w prywatne oferty pożyczek. Tutaj możliwość weryfikacji zależy od ogłoszeniodawcy – im więcej danych nam zostawi, tym łatwiej będziemy mogli go sprawdzić. Jednak treść ogłoszenia nie jest w żaden sposób wiążąca. Ma po prostu zwabić klienta. W toku negocjacji może okazać się, że nie tylko oprocentowanie jest inne niż obiecywano, ale pojawiają się dodatkowe wymagania wobec pożyczkobiorcy (jak np. wysyłanie SMS-ów w celu aktywacji płatnej usługi).

Dedykowane fora, grupy i platformy

Zdecydowanie bezpieczniejszym miejscem są dedykowane fora, platformy i grupy w mediach społecznościowych. W ich przypadku to administracja jak i sama społeczność powinna (przynajmniej w założeniu) odsiewać nieuczciwych pożyczkodawców. Jeżeli dany użytkownik oszuka członka grupy, on z pewnością nie omieszka poinformować o tym pozostałych. Fora i grupy mają też jeszcze jedną ogromną przewagę – również szukający pożyczki mogą się na nich ogłaszać i czekać na oferty pożyczek.

Pożyczki prywatne bez weryfikacji

Czy możliwa jest pożyczka prywatna bez sprawdzania baz? Bez BIK czy KRD? Tak, o ile tylko pożyczający ustali takie warunki. To on decyduje i sam ustala jakie kryteria weźmie pod u

wagę. Stąd popularność tego typu formy zobowiązania wśród osób ze złą historią kredytową. Firmy oferujące chwilówki bez BIK biorą ryzyko problemu ze spłatą zadłużenia “na siebie”, to jeden z filarów ich działalności, są też ubezpieczone na wypadek niewypłacalności wierzycieli. Jak prywatny inwestor zbalansuje swoje ryzyko? Odpowiedź jest prosta: wyższe odsetki. Ile jesteśmy gotowi zapłacić za to, że wpisy do baz z naszym nazwiskiem zostaną zignorowane? Na jakie oprocentowanie jesteśmy gotowi się zgodzić? Może inne sposoby zabezpieczeń będą dla nas bardziej atrakcyjne?

Kwestia braku weryfikacji w bazach dłużników jest dobrą metaforą całego rynku pożyczek prywatnych – atrakcyjna dla klientów, a zarazem niosąca za sobą duże ryzyko (zwłaszcza w przypadku problemów ze spłatą).

Pożyczki dla zadłużonych

Jeżeli posiadamy zajęcia komornicze, to będzie nam bardzo trudno o pożyczkę bankową. Po pierwsze, o czym już pisaliśmy, każda firma pożyczkowa czy bank sprawdzają historię i zdolność kredytową klientów (na której bardzo ciążyć będzie komornik). Po drugie otrzymane przez nas pieniądze mogą zostać od razu zajęte na poczet spłaty starszych długów. To jeden z najczęstszych przypadków, w którym decydujemy się na pożyczkę prywatną. To, czy prywatny inwestor również będzie chciał sprawdzać naszą kredytową przeszłość, zależy tylko od niego. Niestety, także on będzie ustalał np. wysokość opłat za przekroczenie terminu spłaty pożyczki. I to w pełni dowolnie – nie obowiązują go w tym aspekcie żadne przepisy. Takie rozwiązanie uchodzi za ostatnią deskę ratunku dla zadłużonych, jest to jednak deska z dużym potencjałem ponownego zatopienia pożyczkobiorcy. Po raz kolejny – zachowajmy szczególną uważność podczas ustalania warunków, a także przeanalizujmy czy firmy pożyczkowe nie mają dla nas bezpieczniejszego rozwiązania. Może być nim np. kredyt konsolidacyjny.

Pożyczki prywatne z zabezpieczeniem

Skoro prywatny pożyczkodawca nie będzie wymagał od nas ani historii kredytowej, ani zaświadczenia o zarobkach – w jaki sposób zabezpieczy pożyczone nam pieniądze? Jedną z form zabezpieczenia może być pożyczka pod zastaw. Zaś zastawem mogą być np. nieruchomości, wartościowe przedmioty czy samochód. Jeżeli nie uda nam się terminowo uregulować należności utracimy cenne mienie. Wpisanie w umowie pożyczki naszego jedynego mieszkania może więc mieć opłakane skutki.

Inną formą zabezpieczenia jest weksel. Pożyczka pod weksel to rodzaj pisemnej umowy, w której pożyczkobiorca zobowiązuje się do uiszczenia danej kwoty w danym terminie. Czym więc różni się on od umowy? Tym, że weksel jest “zobowiązaniem bezwarunkowym”, co oznacza że żaden dodatkowy zapis nie może działać tu na korzyść pożyczkobiorcy (np. zwolnić go z opłat z powodu siły wyższej, wypadku itp.). Nawet jeśli spiszemy umowę, nie będzie on podlegał jej ustaleniom – jest dokumentem niezwiązanym z żadnymi innymi czynnościami prawnymi. Szczególnym jego rodzajem jest weksel in blanco – czyli bez wyznaczonej kwoty, którą w każdym momencie wpisać może posiadacz (w tym przypadku pożyczkodawca).

Pożyczki prywatne online

Zbitka słów “pożyczka prywatna online”, jest o tyle atrakcyjna, co nieprecyzyjna. Pożyczka online oferowana przez instytucje finansowe rzeczywiście może zostać sfinalizowana w całości przez Internet. Stoi za tym cały system przygotowany na przyjęcie naszych danych i sporządzenie prawidłowej umowy. Co w sytuacji gdy do czynienia mamy z pożyczką prywatną przez Internet? Trudno przecież od osoby fizycznej, dla której pożyczanie pieniędzy jest zapewne dodatkowym źródłem dochodu oczekiwać skomplikowanej infrastruktury informatycznej. Najczęściej i tak będzie musiało dojść do fizycznego zawarcia umowy w obecności obu stron. Co nie znaczy, że będziemy musieli wychodzić z domu, o czym za chwilę. O podpisanie umowy powinny zabiegać obie strony. Prawidłowo przygotowany dokument nie pozwala na zmiany warunków. Jest też niezbędną podstawą dla inwestora, który będzie chciał odzyskać dług od osoby prywatnej.

Jak więc rozumieć “pożyczki prywatne online”? Skoro prywatny inwestor nie udzieli nam pożyczki przez Internet, to skąd ta popularna fraza? Wydaje się, że jest to po prostu kolokwializm, rodzaj skrótu myślowego. “Online” jest tu tylko źródłem naszej wiedzy o pożyczce (ogłoszenie, oferta na forum itp.), zaś sam proces zaciągania zobowiązania jest już jak najbardziej tradycyjny i fizyczny. Pożyczka prywatna przez Internet jest więc nią tylko do momentu, w którym trzeba podpisać umowę.

Pożyczki prywatne z dojazdem do domu

Mimo iż fizyczne podpisanie umowy musi mieć miejsce, to nie oznacza to koniecznie wizyty w siedzibie firmy lub pod prywatnym adresem inwestora. Ofertą kierowaną przede wszystkim do osób starszych, a także tych z problemami z poruszaniem się, jest pożyczka z dojazdem do domu. Ta opcja poza oczywistą wygodą ma jeszcze jedną zaletę – pożyczkodawca może na miejscu przekazać pożyczoną gotówkę. Rozwiązanie to jest szczególnie atrakcyjne dla osób z już istniejącym zadłużeniem, trudną sytuacją finansową czy zajęciami komorniczymi – pozwala ominąć konto, które zajęte jest przez komornika. Ewentualne dopłaty za dojazd do klienta leżą, po raz kolejny, w całości po stronie inwestora – może żądać za to dodatkowych pieniędzy lub, by jeszcze bardziej uatrakcyjnić swoją ofertę w oczach klienta i uprościć formalności, zaoferować je gratis.

Czy pożyczki prywatne są bezpieczne?

Wydawałoby się, że pożyczki od osoby prywatnej są rozwiązaniem idealnym dla osób, które już walczą z zadłużeniem i miałyby problem z otrzymaniem pieniędzy z innych źródeł. Jednak wiąże się z nimi również duże ryzyko. Nie podlegają one przepisom prawnym, których przestrzegać muszą banki czy instytucje pozabankowe. Nie obowiązują ich więc ograniczenia zawarte np. w ustawie antylichwiarskiej: ograniczenie maksymalnego oprocentowania czy wysokość dodatkowych kosztów nie wyższa niż 25 % całej kwoty pożyczki. Umowy sporządzone przy zaciąganiu prywatnego zobowiązania mogą też zawierać bardzo niekorzystne dla pożyczkobiorcy zapisy. Inwestor ma pełną dowolność przy ich wprowadzaniu, więc niezwykle ważne jest, by nie tylko się z nimi zapoznać, ale też dokładnie je przeanalizować i mieć świadomość potencjalnych konsekwencji. Niewykluczone, że będziemy musieli o pomoc poprosić prawnika.

Oddzielną kwestią jest pożyczkodawca. Nie znamy jego intencji, a jest on najczęściej obcą nam osobą. Dlatego na spotkanie z nim zabierzmy dodatkową osobę i w miarę możliwości postarajmy się o pierwsze spotkanie w miejscu publicznym. Nigdy też nie przekazujmy naszych danych osobowych za pośrednictwem Internetu lub telefonicznie. Jak wspominaliśmy wcześniej, nie pożyczamy w tym przypadku od firmy oferującej pożyczki pozabankowe, która dysponuje infrastrukturą zapewniającą bezpieczeństwo naszych danych w sieci.

Co zrobić przed zaciągnięciem pożyczki prywatnej?

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo nasze i naszych finansów ciąży wyłącznie na nas. Jeżeli rozważamy decyzję o zaciągnięciu pożyczki prywatnej możemy podjąć kilka kroków minimalizujących potencjalne niebezpieczeństwo:

  • Weryfikacja firmy – jeżeli pożyczki udziela nam firma sprawdźmy czy jej dane są prawdziwe. Nawet szybkie przejrzenie internetowych baz przy pomocy numeru NIP może pomóc nam “odsiać” podejrzanych inwestorów. Sprawdźmy też czy firma widnieje w CEIDG lub/i KRS.
  • Lista ostrzeżeń KNF – zawiera przedsiębiorców i osoby fizyczne, które w przeszłości dopuściły się niedozwolonych praktyk – nie podpisujmy z nimi żadnych umów.
  • Dokładna analiza umowy – ze szczególnym uwzględnieniem zapisów potencjalnie dla nas niekorzystnych. W przypadku problemów ze zrozumieniem zapisów zadbajmy o asystę prawnika.
  • Nie podpisuj weksla in blanco – może skończyć się to utratą bardzo dużej kwoty. Takie rozwiązanie przeznaczone są dla znanych i zaufanych nam kontrahentów.
  • Promocje “zbyt dobre, by były prawdziwe” – pożyczkodawcy będą chcieli za wszelką cenę skusić nas do wybrania ich usług. Jeżeli jakaś oferta wydaje się “zbyt korzystna”, to najpewniej wiążą się z nią ukryte koszta lub niekorzystne dla nas zapisy.