Na czym polega poręczenie kredytu gotówkowego?

Ubieganie się o kredyt gotówkowy związane jest z szeregiem formalności i dokładną oceną zdolności kredytowej wnioskodawcy. Osoby o stabilnej sytuacji majątkowej i pozytywnej historii kredytowej w BIK oraz w bazach dłużników zazwyczaj mogą liczyć na kredyt bez zabezpieczeń. W przypadku kredytów na wysokie kwoty lub niewystarczającej wiarygodności kredytowej, bank może zażądać ustanowienia poręczyciela. Poręczenie (inaczej żyrowanie) kredytu to sposób na zabezpieczenie spłaty długu i zwiększenie swoich szans na otrzymanie kredytu.

Wyróżniamy trzy rodzaje poręczeń:

  • Poręczenie cywilne – poręczenie cywilne za dług przyszły można odwołać przed jego powstaniem. Bank ma obowiązek informować poręczyciela o opóźnieniach w spłacie długu, a poręczyciel cywilny musi poinformować dłużnika o ewentualnej spłacie zobowiązania.
  • Poręczenie wekslowe (awal) – jest nieodwołalne i może być umieszczone wyłącznie na wekslu lub przedłużku. W tym wypadku wierzyciel nie ma obowiązku niezwłocznego informowania poręczyciela o opóźnieniach w spłacie, a poręczyciel wekslowy nie musi informować dłużnika, że spełnił świadczenie.
  • Poręczenie bankowe – poręczycielem kredytu jest sam bank.

Ustanowienie osoby będącej gwarantem spłaty znacznie zmniejsza ryzyko kredytowe ciążące na dłużniku, co może przełożyć się na wyższą kwotę zobowiązania czy korzystniejsze warunki spłaty. Jeśli kredytobiorca z jakiś przyczyn nie będzie spłacał kredytu w terminie, umowa poręczenia zobowiązuje do spłaty długu właśnie żyranta. W sytuacji, w której poręczyciel nie będzie w stanie uregulować zobowiązania, rozpocznie się egzekucja komornicza, czyli zajęcie pensji i posiadanego majątku. Zatem pomimo tego, że poręczyciel nie będzie korzystał z pieniędzy, jest on tak samo odpowiedzialny za spłatę długu. Jeśli gwarant zdecydował się na poręczenie kredytu osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych, o czym poręczyciel wiedział lub mógł się łatwo dowiedzieć, to obowiązkiem gwaranta jest spełnienie świadczenia w roli dłużnika głównego.

Umowa poręczenia – omówienie elementów i wzór pisma

Kredyt gotówkowy z poręczycielem wymaga sporządzenia dwóch dokumentów: umowy kredytowej między bankiem i kredytobiorcą oraz odrębnej umowy poręczenia. Poręczenie regulowane jest przez Kodeks Cywilny, a umowa poręczenia kredytu jest zawierana między poręczycielem i wierzycielem (bankiem), który zawarł umowę z dłużnikiem. Jeśli dłużnik spóźni się ze spłatą kredytu, to poręczyciel jest odpowiedzialny za dług jako współdłużnik solidarny. Poręczycielem może być osoba fizyczna lub prawna (przykładem mogą tu być fundusze poręczeń kredytowych). Oświadczenie poręczyciela musi być złożone na piśmie. W przeciwnym razie umowa jest nieważna.

Umowa poręczenia powinna zawierać takie informacje jak:

  • dane stron umowy,
  • szczegółowe informacje dotyczące kredytu – pożyczonej kwoty, okresu spłaty, wysokości odsetek etc.,
  • stopień odpowiedzialności poręczyciela za spłatę długu – żyrant może zobowiązać się w umowie do spłaty tylko części zobowiązania bez odsetek i opłat dodatkowych,
  • okres żyrowania kredytu – nie musi to być cały okres kredytowania, po upłynięciu ustalonego terminu gwarant przestaje być odpowiedzialny za spłatę (istnieje też możliwość bezterminowego poręczenia za dług przyszły, przed jego powstaniem, co może być odwołane w dowolnym czasie),
  • możliwości egzekwowania długu od głównego kredytobiorcy – umożliwi to m.in. uniknięcie zajęć komorniczych z majątku poręczyciela,
  • prawo do informacji o stanie spłaty – jest to zobowiązanie się banku do poinformowania poręczyciela o opóźnieniach w spłacie kredytu, co pozwoli wystarczająco szybko zareagować,
  • zobowiązanie kredytobiorcy do poinformowania o spłacie długu – dzięki temu gwarant nie będzie spłacał uregulowanego już kredytu.

Umowa poręczenia kredytu wygasa z chwilą spłaty długu przez dłużnika lub kiedy bank nie wezwie dłużnika do spłaty i nie wypowie kredytu w terminie:

  • 6 miesięcy od daty poręczenia (przy kredycie z nieoznaczonym terminem płatności)
  • 6 miesięcy od daty powstania długu (przy poręczeniu długu przyszłego).

Dla zwiększenia bezpieczeństwa poręczyciela, kredytobiorca może zdecydować się także na ubezpieczenie kredytu gotówkowego.

Kto może być poręczycielem kredytu gotówkowego?

Poręczyciel kredytu gotówkowego to osoba, która ma zwiększyć nasze szanse na otrzymanie pożyczki z banku. Zanim bank zgodzi się na kredyt gotówkowy z żyrantem, przeprowadzi dokładną analizę zdolności kredytowej kredytobiorcy głównego oraz potencjalnego poręczyciela. Konieczne będzie m.in. przedstawienie zaświadczenia o dochodach od pracodawcy za okres min. ostatnich 3 miesięcy oraz podanie informacji o wszystkich posiadanych już zobowiązaniach finansowych m.in. kredytach, pożyczkach, składkach ubezpieczeniowych i pozostałych poręczeniach, jeśli takich udzielał.

Żyrantem może być osoba pełnoletnia, spokrewniona lub niespokrewniona, która posiada:

  • stałe i stabilne źródło zatrudnienia – najlepiej umowę o pracę na czas nieokreślony, własną działalność gospodarczą, kontrakt, wolny zawód,
  • odpowiednio długi staż pracy,
  • zaświadczenie o zatrudnieniu i uzyskanym wynagrodzeniu za okres min. 3 miesięcy,
  • zaświadczenie o wpisie do CEIDG, zaświadczenie z US o dochodach za ostatni rok i zaświadczenie z ZUS o niezaleganiu z płatnościami – w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą,
  • odcinek lub wyciąg z renty/emerytury lub inny dokument potwierdzający dochód,
  • oświadczenie o braku zajęć sądowych i administracyjnych oraz prowadzeniu postępowania windykacyjnego i komorniczego,
  • oświadczenie współmałżonka o wyrażeniu zgody na poręczenie lub oświadczenie o nieistnieniu wspólnoty majątkowej – jeśli poręczyciel jest w związku małżeńskim,
  • ewentualne oświadczenie o nie pozostawaniu w związku małżeńskim,
  • wiek poniżej 65 lat,
  • pozytywną historię kredytową – brak opóźnień w spłacie własnych zobowiązań, brak wpisów w bazach dłużników.

Poręczycielem nie może być małżonek kredytobiorcy, ponieważ zdolność kredytowa małżeństw jest obliczana wspólnie. Niestety, w większości banków żyrantem nie zostanie osoba powyżej 65 roku życia. Działa tu ten sam mechanizm, który ogranicza ofertę kredytów dla emerytów. Co istotne dłużnik może posiadać kilku poręczycieli kredytu. W razie problemów ze spłatą, bank może zażądać spełnienia świadczenia od wszystkich lub tylko jednego gwaranta, wedle własnego uznania. Z tego względu poręczyciele powinni zadbać o to, żeby w umowie kredytowej znalazł się zapis o rozłożeniu zobowiązań i maksymalnej kwocie poręczenia.

Ile musi zarabiać poręczyciel kredytu? Kwoty mogą się różnić zależnie od banku, kwoty poręczonego kredytu, źródła dochodu, a nawet liczby osób na utrzymaniu poręczyciela. Ważne, by dochody były stałe i pozwalały na bezproblemowe uregulowanie długu w razie takiej konieczności. Zazwyczaj rata kredytu nie powinna przekraczać 50 proc. miesięcznego dochodu netto żyranta. W przypadku osiągania dochodów powyżej średniej, będzie to 65 proc.

Poręczenie kredytu a zdolność kredytowa – czy żyrant może wziąć kredyt?

Kredyt z gwarantem można uzyskać zdecydowanie łatwiej. W razie problemów ze spłatą, żyrant ponosi jednak odpowiedzialność za nie swój dług. Kiedy lepiej nie zgadzać się na poręczenie kredytu? Przede wszystkim wtedy, gdy nie mamy zaufania do kredytobiorcy lub sami planujemy złożyć wniosek o pożyczkę. Czy żyrant może wziąć kredyt? Tak, jeśli pozwala na to jego zdolność kredytowa. Poręczenie kredytu ma negatywny wpływ na ocenę zdolności kredytowej poręczyciela, ponieważ w każdej chwili może on zostać pociągnięty do spłaty dużego kredytu.

Informacja o udzieleniu poręczenia będzie widoczna w jego raporcie BIK aż do czasu spłaty całości długu. W tym okresie mogą wystąpić trudności z zaciągnięciem kredytu, chyba że zdecydujemy się na kredyt zabezpieczony hipoteką.

Odpowiedzialność poręczyciela – prawa i obowiązki żyranta

Poręczyciel kredytu ma prawo do:

  • uzyskania rzetelnej informacji od kredytobiorcy na temat jego sytuacji finansowej,
  • otrzymywania do banku natychmiastowej informacji o opóźnieniach w spłacie kredytu,
  • sprawdzania statusu spłaty kredytu w banku oraz u kredytobiorcy.

Poręczyciel kredytu ma obowiązek:

  • spłacić kredyt, jeśli kredytobiorca główny nie będzie mógł lub chciał tego zrobić,
  • dotrzymać ustalonego w umowie poręczenia harmonogramu spłat.

Czy żyrant może się wycofać z umowy poręczenia i nie spłacać kredytu?

Jeśli kredytobiorca nie radzi sobie z uregulowaniem długu lub wyjechał i nie odpowiada na ponaglenia do zapłaty, to poręczyciel odpowiada za spłatę całym swoim majątkiem. Oznacza to możliwość zajęcia przez komornika pensji czy nieruchomości gwaranta. Czy istnieją sytuacje, kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu? Tak, jeśli w trakcie okresu kredytowania poręczyciel złoży do banku wniosek o wycofanie się z umowy poręczenia, a bank wniosek przyjmie.

Zwolnienie poręczyciela jest możliwe, jeśli:

  • kredytobiorca główny spłaca kredyt terminowo i posiada stabilną sytuację finansową,
  • znajdzie się inna osoba chętna zostać poręczycielem kredytu,
  • kredytobiorca zaproponuje bankowi inną formę zabezpieczenia kredytu,
  • dług został spłacony w całości,
  • nastąpi przedawnienie długu,
  • nastąpiło wygaśnięcie zobowiązania poręczyciela.

Unieważnienie umowy poręczenia też jest możliwe, jeśli dokument został podpisany w stanie wyłączającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli (np. nerwy, zażycie środków farmakologicznych itp.). Umowa poręczenia może też zostać uchylona, jeśli została zawarta pod wpływem groźby i przymusu. W takim wypadku poręczyciel powinien skierować do kredytodawcy oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych umowy zgodnie z art. 88 KC.

Jeśli nie wystąpi żadna z wyżej wymienionych sytuacji, poręczyciel pozostaje odpowiedzialny za spłatę długu na warunkach określonych w umowie. W razie śmierci dłużnika poręczyciel nie może się również powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy wynikające z przepisów prawa spadkowego.

Roszczenie regresowe poręczyciela – sposób na odzyskanie pieniędzy od dłużnika

Jeśli poręczyciel został zmuszony do spłaty całego długu, musi on niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie dłużnika. Jeśli główny kredytobiorca unika kontaktu i nie chce zwrócić pieniędzy, jedynym sposobem na odzyskanie pieniędzy są roszczenie regresowe poręczyciela. Oznacza to skierowanie sprawy nieuczciwego dłużnika na drogę postępowania sądowego.