Scoring bankowy – definicja

Pod pojęciem scoringu kryje się metoda, która umożliwia ocenę wiarygodności pożyczkobiorcy, ocenę ryzyka kredytowego oraz oszacowanie, czy dana osoba będzie miała problem z terminowym oddaniem gotówki. Wykorzystywane są do tego narzędzia statystyczne. Mówiąc prościej, profil potencjalnego klienta jest porównywany z profilem innych osób, które otrzymały już pożyczkę czy kredyt.

Wynik ma postać punktową. Im liczba punktów jest wyższa i zbliżona do wyniku osoby terminowo spłacającej należność, tym wnioskujący jest dla banku mniej ryzykownym klientem. Co za tym idzie – instytucja finansowa będzie bardziej skłonna udzielić mu kredytu hipotecznego czy pożyczki. Wysoka liczba punktów wpływa na lepsze warunki kredytobrania, np. niższą marżę.

Co warte podkreślenia, Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) nakłada na banki obowiązek korzystania ze scoringu. Firmy pożyczkowe natomiast ze scoringu mogą skorzystać, ale nie muszą. Decyzja zależna jest w tym wypadku od właścicieli i zarządów takich firm.

Pamiętaj, że twoja zdolność kredytowa zależy od wielu czynników, nie tylko od scoringu. W sytuacji, kiedy małżonek ma złą historię kredytową, niektórzy decydują się np. na rozdzielność majątkową. Obliczając zdolność kredytową w takim przypadku, bank nie weźmie pod uwagę naszego małżonka.

Modele scoringowe

Możemy wyróżnić następujące modele scoringowe – scoring behawioralny, scoring aplikacyjny, scoring kredytowy. Ten pierwszy to nic innego, jak analiza dotychczasowej obsługi produktów finansowych wnioskodawcy i na tej podstawie przyznanie mu punktów.

Scoring aplikacyjny polega na przyznawaniu punktów przy uwzględnieniu danych osobistych i majątkowych wnioskodawcy. Są one określane w specjalnej karcie. Punkty te po zsumowaniu stanowią miarę oceny ryzyka potencjalnego kredytobiorcy.

Możemy wyróżnić również scoring fraudowy, czyli proces, w którym przypisuje się potencjalnym lub istniejącym już klientom prawdopodobieństwo popełnienia fałszerstwa czy nadużycia.
Co warte podkreślenia, scoring kredytowy nie jest stosowany wyłącznie przez banki. Niektóre firmy niefinansowe również biorą pod uwagę taką punktację. Dzieje się tak np. w przypadku operatorów GSM przy sprzedaży telefonów z abonamentem.

Informacje analizowane przy scoringu bankowym

W scoringu bankowym analizuje się takie dane jak: wiek, stan cywilny, zawód, wykształcenie, stanowisko, narodowość, typ zatrudnienia, miejsce zamieszkania, wysokość budżetu domowego, liczba osób na utrzymaniu, posiadanie samochodu, rachunku bankowego, karty płatniczej czy ubezpieczenia, a także okres zatrudnienia na obecnym stanowisku i wiele innych tego typu informacji.

Następnie wynik punktowy zestawiany jest z tabelą scoringową. Jeśli nie został osiągnięty minimalny poziom, wówczas bank wydaje negatywną decyzję kredytową. W sytuacji gdy scoring w niewielkim stopniu przekroczył dolny pułap, wówczas należy spodziewać się, że kredytodawca zażąda dodatkowego zabezpieczenia lub poręczenia zobowiązania. Może też obniżyć wysokość kredytu.

Każdy bank stosuje własny system scoringowy, dlatego też może dojść do sytuacji, kiedy jedna instytucja odmówi udzielenia kredytu, a w drugiej wniosek o kredyt gotówkowy zostanie rozpatrzony pozytywnie.

Taka ocena może być szczególnie ważna przy wnioskowaniu o pierwszy kredyt. Należy zatem, jak najwcześniej zacząć budować swój pozytywny wizerunek kredytobiorcy.

Jak sprawdzić swój scoring kredytowy w BIK?

Bank jest również zainteresowany historią kredytową, czyli tym, jak klient radzi sobie z terminową spłatą zobowiązań – zarówno aktualnych, jak i przeszłych, a także czy przekracza limity debetowe na kartach. Wszystkie te dane gromadzone są w Biurze Informacji Kredytowej.

Jeżeli chcesz sprawdzić swoją ocenę punktową, musisz zamówić specjalny, płatny raport BIK. Dodatkowo dzięki raportowi BIK poznasz swoją historię kredytową. Wystarczy zapłacić 39 zł za jednorazowy raport BIK, albo 99 zł za comiesięczny raport. W przypadku braku historii kredytowej ustalenie scoringu jest niemożliwe, bo brakuje wtedy danych do oceny wiarygodności. Instytucje finansowe również mogą z niego korzystać za odpowiednią opłatą.

Co ciekawe, dostępna jest również opcja pobrania bezpłatnego raportu BIK. Co prawda nie znajdziemy już w nim oceny punktowej, natomiast będziemy mogli zapoznać się z informacjami dotyczącymi naszej historii kredytowej.

W jaki sposób BIK wylicza scoring bankowy?

Dawniej scoring BIK wyrażany był w postaci gwiazdek i punktów w skali od 192 do 631. Od kilku lat scoring się w prostszej skali od 1 do 100. W odróżnieniu od scoringu bankowego, w scoringu BIK nie są brane pod uwagę takie informacje, jak wykształcenie czy stan cywilny. W tym wypadku wysokość oceny będzie zależała głównie od naszej historii kredytowej. Czynniki, które wpływają na niższą ocenę w BIK to m.in. zaleganie ze spłatami np. rachunków, spłacanie nieregularnie większych zadłużeń, duża liczba kredytów spłacanych nieterminowo.

W odróżnieniu od scoringu bankowego, w scoringu BIK nie są brane pod uwagę takie informacje, jak wykształcenie czy stan cywilny. W tym wypadku wysokość oceny będzie zależała głównie od naszej historii kredytowej. Czynniki, które wpływają na niższą ocenę w BIK to m.in. zaleganie ze spłatami np. rachunków, spłacanie nieregularnie większych zadłużeń, duża liczba kredytów spłacanych nieterminowo.

Wiele osób zastanawia się, jak poprawić swoją wiarygodność finansową. Pamiętajmy, że o historię kredytową warto zadbać jak najwcześniej. Kwestia zdolności kredytowej studenta interesuje coraz więcej osób. Okres studiów jest bardzo dobrym czasem na pokazanie bankom i innym instytucjom, że potrafimy podejmować rozważne decyzje. Warto już wtedy budować swoją pozytywną historię kredytową np. kupując sprzęt na raty i regularnie go spłacając

BIK jako źródło wiedzy o zaciągających zobowiązania finansowe

Z informacji, które zamieszczone są w BIK mogą korzystać instytucje finansowe, dlatego tak ważne jest budowanie naszej pozytywnej historii kredytowej. Należy zatem pamiętać m.in. o terminowych spłatach, ponieważ mimo zapewnień niektórych firm, nie ma możliwości wymazania złej historii w BIK.

Niestety zdarzają się również sytuacje, w których ktoś próbuje zaciągnąć pożyczkę czy kredyt na cudze dane. Biuro Informacji Kredytowej wzięło pod uwagę taką możliwość i stworzyło alerty BIK, jako sposób na ochronę przed wyłudzeniem. Z takiej usługi możemy skorzystać po aktywacji konta klienta.