Co to jest rozdzielność majątkowa?

Intercyza to inaczej akt notarialny, który rozdziela majątki małżonków. Rozdzielność majątkowa nigdy nie jest domyślna. Trzeba przygotować specjalne dokumenty i sporządzić na ich podstawie konkretną umowę, żeby intercyza zaczęła obowiązywać. Żeby uzyskać rozdzielność majątkową wystarczy udać się wraz z małżonkiem (lub przyszłym małżonkiem) do notariusza i podpisać stosowne oświadczenie. Ta usługa oczywiście kosztuje.

Na czym polega intercyza? Dokładnie na określeniu co wchodzi, a co nie wchodzi w majątek osobisty jednej i drugiej osoby oraz na rozdzieleniu zarabianych przez nich pieniędzy. Prościej mówiąc: zarobki małżonków zazwyczaj liczone są do majątku wspólnego. Rozdzielność majątkowa zmienia tę sytuację.

Co jest potrzebne do zawarcia intercyzy?

  • akt zawarcia małżeństwa (jeśli kobieta i mężczyzna już się pobrali),
  • zgodność obu osób do rodzaju wybranego ustroju majątkowego (rozdzielności),
  • pełna zdolność do czynności prawnych (obu osób).

Rodzaje intercyzy

Istnieją dwa rodzaje rozdzielności majątkowej.

  1. rozdzielność majątkowa umowna,
  2. rozdzielność majątkowa przymusowa,

Jeśli narzeczeni nie zdecydują się na podpisanie intercyzy, to w momencie zawarcia małżeństwa powstaje ich wspólnota majątkowa. Rozdzielność majątkową można jednak zawierać też po ślubie. Można zawrzeć intercyzę umowną lub przymusową.

Rozdzielność majątkowa umowna, to akt notarialny podpisany dobrowolnie przez obie strony. Małżonkowie zgadzają się na posiadanie odrębnych majątków i podejmują kroki prawne (wizyta u notariusza), które do tego doprowadzają.

Rozdzielność majątkowa przymusowa – na czym polega?

Rozdzielność majątkowa przymusowa ma miejsce wtedy, kiedy jeden z małżonków nie chce wyrazić zgody na podział majątków. Żeby doszło do przymusowego podziału, muszą być spełnione tzw. ważne powody:

  • alkoholizm jednej z osób,
  • nałogi (różnego rodzaju,
  • trwonienie majątku przez jedną z osób,
  • brak pomocy w pomnażaniu wspólnego majątku,
  • niegospodarność.

Rozdzielność majątkowa a kredyt. Czy intercyza utrudnia wzięcie kredytu?

Podział majątku może zarówno utrudnić, jak i ułatwić wzięcie dużego zobowiązania w banku. Jeśli obie osoby mają pozytywną historię kredytową, dobry scoring BIK i regularnie zarabiają, to ich wspólna zdolność kredytowa ułatwi wzięcie kredytu.

Jeśli jednak jedno z małżonków ma złą historię kredytową i długi, to rozdzielność majątkowa może pomóc- uwiarygodni osobę biorącą kredyt w banku. Małżonek z np. niespłaconymi zobowiązaniami będzie dla instytucji finansowej niewiarygodny, może więc nie dostać pozytywnej decyzji kredytowej – nawet w pakiecie z drugą osobą. Dlatego w takim przypadku warto zaciągnąć tzw. kredyt dla singli.

Skutki intercyzy – jak rozdzielność majątkowa wpływa na zdolność kredytową?

Podpisanie aktu notarialnego między małżonkami ma wpływ na:

  • ich zdolność kredytową,
  • zapisy w umowie kupna mieszkania (mogą je kształtować w większym zakresie niż w przypadku wspólnoty majątkowej).

Ocena zdolności kredytowej zawsze przeprowadzana jest przez banki na podstawie:

  • zarobków danej osoby/wspólnych zarobków małżeństwa,
  • zaciągniętych zobowiązań i długów: kredytów, pożyczek, debetów, spłat na kartach kredytowych.

Małżeństwo zazwyczaj ma większą zdolność kredytową, niż jedna osoba (w zależności od wysokości zarobków). Rozdzielność majątkowa może więc skutkować obniżeniem zdolności kredytowej. Poza tym małżonkowie, którzy podpisali intercyzę muszą liczyć się z większą ilością formalności, jeśli chcą wspólnie wziąć kredyt hipoteczny. W przypadku intercyzy małżeństwo może wziąć kredyt na trzy sposoby:

  1. kredyt bierze tylko mąż na wspólne mieszkanie – nieruchomość formalnie należy do niego,
  2. kredyt bierze tylko żona na wspólne mieszkanie – nieruchomość formalnie należy tylko do niej,
  3. kredyt bierze małżeństwo, ale nie mają wspólnoty majątkowej, więc muszą szczegółowo w banku ustalić warunki własności nieruchomości.

Rozdzielność majątkowa, a kredyt ma wpływ na jeszcze jedną rzecz: to, czy małżeństwo może wybrać raty równe czy malejące. Przy ratach malejących potrzebna jest większa zdolność kredytowa – liczona na podstawie pierwszej, najwyższej raty.

Czy rozdzielność majątkowa chroni przed długami małżonka?

Intercyza w małżeństwie z reguły wyklucza żonę lub męża z ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez drugę osobę. Jest to zabezpieczenie przed np. kredytem bez zgody współmałżonka. Żadna ze stron małżeństwa nie musi prosić o pozwolenie na wzięcie kredytu, jeśli ustanowiona jest między nimi rozdzielność majątkowa, ale jednocześnie nie odpowiadają za swoje długi.

Są jednak wyjątki. Intercyza nie chroni przed długami małżonka, jeśli pieniądze zostały przeznaczone na potrzeby życia codziennego małżeństwa. Wtedy oboje wspólnie odpowiadają za spłacenie zobowiązania.

A co z kredytem po rozwodzie? To też zależy od sytuacji. W przypadku intercyzy kredyt spłaca ten małżonek, który zaciągnął na siebie zobowiązanie. W przypadku wspólnoty majątkowej (lub wspólnego kredytu przy rozdzielności) małżonkowie powinni przede wszystkim porozumieć się w sprawie dalszej spłaty kredytu. Inaczej bank sam wybierze, z kogo będzie ściągał należność.

W przypadku kłopotów finansowych związanych z rozwodem warto jest rozważyć kredyt konsolidacyjny. To rozwiązanie pozwalające na zmniejszenie raty kredytu lub kredytów w zamian za zwiększenie czasu spłaty zobowiązania. Czysto finansowo konsolidacja raczej nie opłaca się, ale w takich sytuacjach jak rozwód może być ostatnią deską ratunku.

Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie

Czy spadek wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków? Nie. To inaczej nabycie do majątku osobistego w trakcie trwania małżeństwa. Spadek otrzymany przez jednego z małżonków (np. mieszkanie) stanowi jego osobisty majątek i nie wchodzi w skład wspólnoty majątkowej. Wyjątkiem jest sytuacja, w której osoba zmarła w testamencie wskazała oboje małżonków jako osoby, które przyjmują spadek.

W innych sytuacjach np. podczas dostawania mieszkania w spadku ta konkretna nieruchomość stanowi majątek osobisty, do którego mąż lub żona nie mają praw. Co jeszcze wchodzi w skład majątku osobistego małżonków?

  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie,
  • przedmioty majątkowe nabyte przez zapis,
  • przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę.

Koszt rozdzielności majątkowej. Ile kosztuje intercyza u notariusza?

Umowa małżeńska dotycząca rozdzielności majątkowej najtańsza jest wtedy, kiedy zostaje zawarta jeszcze przez narzeczonych. Intercyza po ślubie to większe koszty. Zawsze są one indywidualne, ponieważ zależą od majątku posiadanego przez małżonków.

Koszt intercyzy:

  • intercyza przed ślubem – to koszt 400 zł netto za sporządzenie aktu notarialnego u notariusza. Dodatkowe koszty: 23 proc. podatku VAT oraz podatek od czynności cywilno-prawnych. Łączny koszt: ok. 500 zł netto,
  • intercyza po ślubie – to koszt zależny od łącznej wartości majątku, którego dotyczy akt notarialny. Do wartości majątku do 3 tys. zł, taksa wynosi 100 zł. Powyżej 3 tys. zł sumy są znacznie wyższe, dodatkowo wlicza się jeszcze podatek.

Taksa notarialna to maksymalna kwota, jaką może wziąć notariusz za swoją pracę (dokumentowanie czynności cywilno-prawnej).

Wspólnota majątkowa – jak zwiększyć zdolność kredytową

Zniesienie rozdzielności majątkowej to jeden ze sposobów na zwiększenie zdolności kredytowej. Żeby lepiej zaprezentować bankowi swoją sytuację finansową można też:

  • uregulować wszystkie możliwe zobowiązania,
  • uzbierać jak największy wkład własny.

W przypadku wkładu własnego mniejszego niż 20 proc. bank będzie wymagał ubezpieczenia wkładu własnego. To dodatkowe koszty dla kredytobiorcy. Na zmniejszenie zdolności kredytowej mają też takie zobowiązania, jak wzięty wcześniej przez narzeczonych kredyt na wesele.

Zniesienie rozdzielności majątkowej – na czym polega?

Jak przeprowadzić rozdzielność majątkową w małżeństwie – krok po kroku:

  1. podjęcie decyzji o zniesieniu intercyzy,
  2. wizyta u notariusza,
  3. przygotowanie dokumentów wskazanych przez notariusza – m.in. akt zawarcia małżeństwa,
  4. podpisanie nowego aktu notarialnego o przywróceniu wspólności majątkowej,
  5. zapłata za usługę.

Koszt zniesienia rozdzielności majątkowej to maks. 400 zł i dodatkowe koszty:

  • 23 proc. VAT,
  • opłata za odpisy aktu notarialnego.

Rozdzielność majątkowa a 500 plus. Czy intercyza wpływa na świadczenie?

Podział majątku nie ma większego wpływu na świadczenie przyznawane z programu 500 plus. Świadczenie zawsze przyznawane jest na drugie dziecko, natomiast w przypadku pierwszego trzeba spełnić warunki niskiego progu finansowego na jedną osobę w rodzinie. Posiadanie rozdzielności majątkowej tego nie zmienia.

Na świadczenie 500 plus ma większe szanse osoba samotnie wychowująca dziecko, ale intercyza nie sprawia, że mąż lub żona/ byli małżonkowie zostaną za taką uznani. Według polskiego prawa osoby samotnie wychowujące dzieci to:

  • panna,
  • kawaler,
  • osoba pozostająca w separacji (orzeczonej wyrokiem sądu),
  • osoba rozwiedziona,
  • wdowiec, wdowa.