Mam dług – czy warto unikać kontaktu z windykatorem?

Unikanie windykacji to najgorszy błąd jaki możemy popełnić w momencie, gdy nie spłacamy swoich zobowiązań zgodnie z ustaleniami w umowie. Windykator to osoba, której celem jest skłonienie dłużnika do zwrotu należności, jednak również może pomóc zaplanować bezpieczne i łatwe spłacenie zobowiązania.

W momencie, gdy nie reagujemy na pisma windykacyjne i nie odbieramy telefonu, windykator może uznać dalsze działania za niezasadne. Po wielu nieudanych próbach negocjacji, dług zostanie przekazany do bazy dłużników. To zdecydowanie utrudnia normalne funkcjonowanie np. uniemożliwi podjęcie kredytu bankowego. Następnie, wierzyciel może przekazać sprawę do sądu, który wyda wyrok i postanowi o wszczęciu procesu egzekucyjnego.

Kiedy zaczyna się windykacja?

Windykacja to szereg działań mających na celu skłonienie dłużnika do dobrowolnej spłaty długu. Pierwszy etap windykacji rozpoczyna się wraz z przekazaniem sprawy do działu windykacji. Może to być zarówno wewnętrzny oddział firmy, jak również sprawa może zostać przekazana zewnętrznej firmie. W momencie otrzymania monitu, czyli pisemnego, telefonicznego, elektronicznego lub SMS-owego wezwania do spłaty zobowiązania, możemy mówić o rozpoczęciu działań windykacyjnych.

Jak dokładnie przebiega proces windykacji? To zależy od rodzaju zadłużenia, podejścia dłużnika do zwrócenia długu oraz tego jakie metody działania stosuje windykatora. Im dłużej zwlekamy ze spłatą, tym większe odsetki karne zostaną naliczone.

Jak uniknąć windykacji?

Aby powstrzymać rozpoczęcie procesu windykacji lepiej jest porozumieć się z pożyczkodawcą, przed wystąpieniem problemów w spłacie tzn. przed upłynięciem terminu płatności raty. Nawet w przypadku, gdy proces windykacji już się rozpoczął, w dalszym ciągu najlepszym rozwiązaniem jest skontaktowanie się z windykatorem terenowym oraz wierzycielem.

Pożyczkodawca z pewnością pomoże znaleźć optymalne rozwiązanie, które umożliwi spłatę dług. Wśród najpopularniejszych rozwiązań wyróżniamy:

  • wydłużenie terminu spłaty,
  • refinansowanie kredytu lub pożyczki,
  • konsolidacja zadłużenia.

Korzystając z powyższych metod należy się liczyć z podwyższeniem kosztów pożyczki. Jest to nieuniknioną konsekwencją niedotrzymania warunków umowy.

Przedawnienie długu. Czy wierzyciel zapomina o dłużnikach?

Sytuacja, w której pożyczkodawca zapomni o niespłaconym kredycie zdarza się sporadycznie. Firmy pożyczkowe i banki posiadają działy windykacyjne, których zadaniem jest odzyskiwanie należności i pilnowanie by nie uległy przedawnieniu. Kiedy przedawnia się dług? W przypadku umów pożyczkowych i kredytowych, okres ten wynosi 3 lata. Jednak, aby dokonało się przedawnienie, w tym czasie, kredytodawca nie może wykonać żadnych działań mających na celu odzyskanie długu.

Kiedy rozpoczyna się egzekucja komornicza?

Nim komornik rozpocznie swoją pracę, najpierw wierzyciel musi złożyć pozew do sądu, a sąd musi wydać wyrok opatrzony klauzulą wykonalności. Na podstawie tytułu wykonawczego lub sądowego nakazu zapłaty komornik może wszcząć działania mające na celu odzyskanie wierzytelności. Co może zabrać komornik? To zależy od wierzyciela, gdyż to on wskazuje z czego ma być wyegzekwowany dług.

W większości przypadków pierwszym źródłem, z którego komornik będzie próbował odzyskać należności jest rachunek bankowy dłużnika oraz wynagrodzenie, które zostanie zajęte w porozumieniu z pracodawcą. W sytuacji, w której nie ma możliwości odzyskania pieniędzy przez zajęcie konta osobistego, wypłaty czy zgromadzonej gotówki, komornik zgłosi bezskuteczną egzekucję.

W takim wypadku, wierzyciel może złożyć wniosek o przeprowadzenie egzekucji w inny sposób. Może on zdecydować się na egzekucję z ruchomości lub nieruchomości dłużnika.

Jak powstrzymać komornika przed zajęciem wszystkich środków do życia?

Komornik nigdy nie może pozbawić dłużnika wszystkich środków do życia. Nie trzeba się obawiać, że zabierze on wszystkie pieniądze i cały majątek dłużnika. Zadaniem komornika jest zrealizowanie postanowień sądu. Mówiąc krótko, komornik może zająć wyłącznie taką kwotę lub tyle mienia dłużnika, ile wynosi dług.

To ile może nam zabrać komornik w trakcie egzekucji dokładnie określają przepisy. Zasady na jakich działa komornik, min. to jakie rzeczy i jaką część wynagrodzenia może zabrać, określa ustawa z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych.

Obrona przed komornikiem – jak uniknąć egzekucji a czego nie robić?

Istnieje kilka metod na uniknięcie komornika. Jednakże, wiele z proponowanych rozwiązań, na które można trafić w Internecie wiąże się z pewnym ryzykiem. Można na przykład próbować zawarcia porozumienia z pracodawcą i umówić się na “wypłatę pod stołem”, jednak jest to nielegalne.

Podobnie w przypadku zawierania fikcyjnych umów dzierżawy, darowizny, sprzedaży czy przekazywania ruchomości rodzinie czy znajomym. Decydując się na ukrywanie pieniędzy czy własności, trzeba być świadomym możliwych konsekwencji unikania komornika. Jeśli urzędnik odkryje prawdę, dłużnik może wpaść w jeszcze większe kłopoty. W tym przypadku podpadające pod przestępstwo z kodeksu karnego! Zgodnie z art. 300 KK, za ukrywanie majątku przed komornikiem grozi kara więzienia do nawet 5 lat!

Czy istnieje więc sposób na skuteczną ucieczkę przed komornikiem? Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje możliwość obrony przed prowadzeniem niesłusznego postępowania egzekucyjnego i udostępnia dwa rozwiązania:

  • powództwo przeciwegzekucyjne,
  • skargę na czynności komornicze.

Powództwo przeciwegzekucyjne – skuteczny sposób na pozbycie się komornika

Na mocy art. 840 Powództwo o pozbawienie wykonalności lub ograniczenie tytułu wykonawczego, dłużnik ma pełne prawo do złożenia pozwu przeciwegzekucyjnego w odpowiednim dla postępowania sądzie rejonowym. Ten ma na celu zatrzymanie czynności komorniczych, przez pozbawienie wyroku klauzuli wykonalności. Bez niej komornik nie ma podstawy do przeprowadzania czynności. Można to zrobić w sytuacji, gdy:

  • zaprzeczamy długowi, który dla sądu był podstawą do wydania wyroku z klauzulą wykonalności – kwestionujemy istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym,
  • po wydaniu wyroku z tytułem egzekucyjnym nastąpiło zdarzenie wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane np. ustaliliśmy nowe warunki spłaty z wierzycielem.

Skarga na komornika

Innym skutecznym sposobem na wstrzymanie egzekucji komorniczej jest skarga na czynności funkcjonariusza. Taką możliwość gwarantuje art. 767 kpc:

“Na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Skargę rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika.”

Skargę należy złożyć na oficjalnym, urzędowym formularzu. Taki formularz dostarczy komornik przy pierwszym spotkaniu z dłużnikiem. Kiedy można skarżyć komornika? Przede wszystkim w sytuacji, gdy urzędnik przekroczył swoje uprawnienia, naruszając prawo lub powodując zagrożenie. Przykładowo można to zrobić, gdy komornik:

  • zabrał nam z konta więcej niż może – na koncie zostało mniej niż 75% aktualnie obowiązującego, minimalnego wynagrodzenia na umowę o pracę,
  • w trakcie egzekucji z ruchomości zabrał przedmioty niezbędne do wykonywania pracy zarobkowej czy przedmiotów służących do edukacji.

Na złożenie skargi dłużnik ma 7 dni, licząc od terminu przeprowadzenia czynności egzekucyjnych niezgodnych z prawem. Samo złożenie skargi może wstrzymać proces egzekucji komorniczej, jednak nie spowoduje odzyskania zabranych środków.

Co ważne, skargę mogą złożyć wszystkie osoby, których prawa zostały naruszone lub zagrożone. Może to zrobić zarówno wierzyciel, zaskarżając komornika o bezczynność w postępowaniu. Skargę może wnieść również:

  • prokurator,
  • Rzecznik Praw Obywatelskich,
  • Rzecznik Praw Dziecka,
  • organizacja pozarządowa,
  • sąd (lub inny organ), który zażądał wszczęcia egzekucji.

Ukrywanie majątku przed komornikiem sądowym

Jakkolwiek nie zachęcamy do działania niezgodnie z prawem, należy wspomnieć o takich metodach obrony i unikania komornika. Wśród takich metod często wymienia się:

  • “pracę na czarno” lub zmianę typu zatrudnienia,
  • ucieczkę przed komornikiem – wyjazd za granice,
  • przepisanie majątku na rodzinę,
  • przelew środków z konta osobistego na rachunek karty kredytowej,
  • zawieranie fikcyjnych umów sprzedaży.

Wskazane metody to przykłady skutecznej ucieczki przed komornikiem, jednak jest to rozwiązanie tylko na krótki czasu. Ponadto, trzeba z nich korzystać jeszcze przed rozpoczęciem procesu egzekucyjnego! Ryzyko wpadnięcia w większe problemy wzrasta z każdą próbą unikania komornika!

Nowy rachunek bankowy – jak szybko komornik dowie się o nowym koncie

Jedną z metod, która może być skuteczną obroną przed komornikiem jest założenie nowego rachunku bankowego. Jak szybko komornik dowie się o nowym koncie? Trudno powiedzieć na jak długo będzie to zabezpieczenie przed zajęciem środków na koncie. Komornicy mają do dyspozycji specjalistyczne narzędzia, które umożliwiają znajdowanie rachunków bankowych należących do dłużnika.

Funkcjonariusze wykorzystują do tego system OGNIVO, z modułem zapytania o rachunki bankowe dłużników. Ten umożliwia elektroniczną komunikację komornikom sądowym i skarbowym z bankami w celu zajęcia środków na koncie. Można się więc spodziewać, że informacja o otwarciu nowego rachunku szybko trafi do urzędnika.

Darowizna

Jak chronić majątek przed komornikiem? Jednym z rozwiązań jest darowizna, czyli przeniesienie praw własności na inną osobę. Co ważne darowizna jest opodatkowana, od 3 do 20% wartości darowanego przedmiotu. W przypadku darowizny w rodzinie w grupie zerowej – najbliższa rodzina np. rodzice, rodzeństwo – czynność nie jest opodatkowana!

Pamiętaj, aby dokonać czynności związanych z przekazaniem majątku odpowiednio wcześniej. Najlepiej przed datą wydania wyroku sądu i rozpoczęciem czynności egzekucyjnych!

Zastaw na ruchomościach

Podobnym rozwiązaniem do darowizny jest ustanowienie zastawu na ruchomości. Wystarczy posiadać umowę pożyczki prywatnej podpisaną ze znajomym lub członkiem rodziny, w której zabezpieczeniem spłaty będzie zastaw na konkretnym przedmiocie np. samochód. Gdy posiadamy dokument potwierdzający zmianę właściciela, komornik nie może zrobić nic.

W przypadku zastawu ustalonego na samochodzie, możemy ustalić zastaw rejestrowy. Pożyczkodawca, nasz znajomy, będzie miał prawo własności do pojazdu, jednak ten pozostanie w użytku jego poprzedniego właściciela. Gdy, komornik będzie chciał zająć auto, wystarczy pokazać mu umowę pożyczki, w której wskażemy, że auto jest własnością innej osoby! Podobnie można zrobić w przypadku innych przedmiotów o znacznej wartości.

Jak zabezpieczyć nieruchomość przed komornikiem?

Egzekucja należności z nieruchomości jest rozwiązaniem stosowanym najczęściej przy bardzo wysokim długu. Ewentualnie wierzyciel może żądać egzekucji z nieruchomości w przypadku, gdy inne metody odzyskania długu nie przyniosły oczekiwanego efektu.

W sytuacji, gdy komornik podejmuje czynności związane z zajęciem nieruchomości, może być za późno na obronę. Można próbować zaskarżyć czynności komornika, składając odpowiednie pismo w sądzie. Jeżeli, jednak odpowiednio się przygotujemy np. ustanawiając prawo dożywocia czy meldując nowych lokatorów, mamy szansę na powstrzymanie komornika. Podjęcie podobnych czynności w trakcie przeprowadzania egzekucji, może zostać potraktowane jako próba ukrycia majątku.

Ustanowienie prawa dożywocia

Prawo dożywocia polega na przeniesieniu prawa własności w zamian, za które nabywca nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie. Co ważne umowa dożywocia jest chroniona prawnie. Może zostać rozwiązana w wyjątkowych przypadkach przez sąd. Jeżeli podpiszemy ją odpowiednio wcześniej, komornik nie będzie miał możliwości zajęcia i zlicytowania nieruchomości.

Zameldowanie innych osób

Meldując w naszej nieruchomości dodatkowe osoby, możemy utrudnić licytację nieruchomości zajętej przez komornika. W ten sposób wydłużymy trwanie egzekucji lub wręcz ją uniemożliwimy. Komornik może nie znaleźć zainteresowanego kupca i w efekcie, umorzyć postępowanie z braku możliwości egzekucji.

Nowy właściciel musi liczyć się z faktem, że będzie musiał samodzielnie uporać się z dodatkowymi lokatorami. Kupiec będzie musiał wystąpić do sądu o wyrok eksmisyjny. Co więcej, lokatorzy tacy jak: kobiety w ciąży, dzieci do 13 roku życia, emeryci i renciści, bezrobotni czy osoby niepełnosprawne, mogą zostać eksmitowani dopiero, gdy gmina znajdzie dla nich lokal socjalny.

Co może zrobić komornik gdy nie masz nic?

W sytuacji, gdy dłużnik nie posiada żadnego majątku: ruchomości oraz nieruchomości i nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia za pracę, komornik nie może mu nic zabrać. Co dzieje się w takiej sytuacji? Komornik umarza egzekucję i informuje wierzyciela, że egzekucja była bezskuteczna. W dokumencie zostaną wskazane konkretne powody dlaczego nie udało się odzyskać długu.

Co ważne, umorzenie egzekucji nie oznacza umorzenia długu! Wierzyciel może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania z innego źródła – jeśli takie jest. Dodatkowo, nawet jeśli w aktualnej sytuacji nie istnieje możliwość odzyskania pieniędzy, wierzyciel ma na to 10 lat! Można więc liczyć, że dług zostanie zapomniany, jednak jest to mało prawdopodobne. Należy więc się spodziewać, że w momencie podjęcia legalnej pracy czy uzyskania praw do nieruchomości do naszych drzwi ponownie zapuka komornik.

W tej sytuacji, warto rozważyć skorzystanie z ostatecznego rozwiązania, czyli ogłoszenia upadłości konsumenckiej. W trakcie postępowania sądowego konsument zostanie oddłużony, a wierzyciele odzyskają część swoich roszczeń. Pamiętaj jednak, że proces jest czasochłonny i skomplikowany, a Ty stracisz prawa do dysponowania swoim majątkiem!