Mikrokredyt – produkt finansowy dla ubogich
Idea mikrokredytu powstała w 1974 r. w Bangladeszu, kilka lat po wojnie domowej. Muhammad Yunus, ówczesny dziekan wydziału ekonomii Uniwersytetu w Chittagong zauważył, że przyczyną ubóstwa wielu jego rodaków nie jest lenistwo, ale brak pomocy ze strony państwowych instytucji finansowych. Tak narodził się pomysł założenia “banku ubogich i dla ubogich”.
Grameen Bank, bo taką nazwę przyjęła instytucja, stał się przykładem przedsiębiorstwa społecznego, czyli organizacji, która działa na rynku nie dla zysku, ale po to aby rozwiązywać problemy społeczne. Właścicielami banku zostali sami kredytobiorcy. Oni także zasiadają obecnie w radzie nadzorczej i zarządzie.
Bank każdego roku udziela około 1,5 miliarda dolarów kredytów. Średnia wysokość zobowiązania to 220 dolarów. Wszystkie kredyty są finansowane z depozytów, bez udziału finansowania zewnętrznego. Działalność instytucji oparta jest na zaufaniu i solidarności z potrzebującymi. To przedstawiciele banku nawiązują z nimi kontakt i pomagają zmienić ich życie.
Jak działa mikrokredyt?
Udzielaniem mikrokredytów zajmują się lokalne instytucje pozabankowe. To tam najbiedniejsi mogą pożyczyć drobną kwotę, która pozwoli im rozpocząć własny biznes. Zwolennicy idei uważają, że wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społeczności lokalnej może przynieść zysk całemu państwu.
Oprocentowanie mikrokredytów uwzględnia ryzyko braku spłaty. Odsetki wynoszą kilkanaście procent rocznie, ponieważ kredyt przyznawany jest właściwie każdemu. Od kredytobiorcy nie wymaga się ani zastawu ani stałego zatrudnienia. Co ciekawe, odsetek niespłaconych mikrokredytów szacuje się na jedyne 5 proc. Udowadnia to, że mikrokredytobiorcy wykazują ogromną determinację w kwestii spłaty długu.
Ponadto, nawet jeśli ktoś nie może spłacić zobowiązania, nie zostaje pozostawiony bez pomocy. Takie osoby mogą starać się o nowy kredyt. Stary dług nie zostaje anulowany, a jedynie odroczony w czasie. Jego spłata może nastąpić gdy kredytobiorca będzie miał taką możliwość. Odsetki nie wzrosną powyżej 100 proc. kapitału, ponieważ ta forma zobowiązania ma oferować wsparcie finansowe za cenę, którą ludzie biedni będą w stanie uregulować.
Zalety mikrokredytów
Przedsiębiorstwa społeczne mają na celu walkę z problemami współczesnego świata, a nie maksymalizowanie zysków. Inwestorzy zazwyczaj otrzymują zwrot tylko takiej sumy, jaką zainwestowali. Dzięki korzystnym warunkom, mikrokredyty przynoszą wymierne korzyści. Wśród ich głównych zalet mikrofinansowania wymienić można:
- dostępność dla niemal wszystkich – otrzymanie mikrokredytu jest możliwe nawet przy braku jakiejkolwiek wiarygodności kredytowej,
- możliwość wejścia biednych na rynek pracy – w wielu przypadkach nawet niewielka kwota może umożliwić rozpoczęcie pracy (np. umożliwi zakupienie sprzętu),
- szansa na emancypację kobiet – na finansowanie drobnych inwestycji w tzw. krajach trzeciego świata decydują się przede wszystkim kobiety, ponieważ jest to ich jedyna szansa na niezależność finansową (z tego m.in. powodu wynika niechęć władz niektórych krajów afrykańskich do mikrokredytów),
- rozwój gospodarczy kraju – mikrofinansowanie działalności gospodarczej w znacznym stopniu wpływa na aktywizację mniej zamożnych grup społecznych, może to poprawić ogólną kondycję całej gospodarki.
Mikrokredyt a zdolność kredytowa
Nawet jeśli otrzymanie mikrokredytu jest możliwe nawet przy złej sytuacji finansowej, banki analogicznie jak w przypadku klasycznych kredytów gotówkowych narzucają pewne warunki. Przede wszystkim kredytobiorca musi udowodnić, że jest przedsiębiorczy i zasługuje na wsparcie. Dlatego też wymaga się od niego zaoszczędzenia pewnej kwoty, która będzie wkładem własnym do działalności.
Bank sprawdza także uczciwość potencjalnego kredytobiorcy poprzez wywiad lokalny. W biednych społecznościach sąsiedzi zazwyczaj znają się wzajemnie i mogą udzielić informacji, które pomogą ocenić czy warto danej osobie pomóc. Ponadto m.in. w kenijskiej kasie pożyczkowej mikrokredyt można otrzymać dopiero gdy pięć osób zagwarantuje jego spłatę.
Zaciągnięcie mikrokredytu może podnieść zdolność kredytową. Jak to możliwe? Harmonogram spłat i wysokość rat kredytu są ustalane indywidualnie. Dzięki temu nawet osoby prowadzące drobną działalność zarobkową mają szansę na terminową spłatę zobowiązania, co znacznie podnosi wiarygodność kredytobiorcy w przyszłości.
Otwiera to drogę do znacznie większych kwot pożyczek dla firm, które pomogą rozwijać biznes. Znaleźć je można w ofercie pozabankowych firm pożyczkowych, w których weryfikacja jest znacznie prostsza niż w bankach tradycyjnych. Zdolność kredytowa ułatwia także wzięcie drobnych chwilówek i pożyczek na raty.
Mikrokredyt – skąd wziąć pieniądze na działalność gospodarczą?
Mikrokredyty zyskały popularność nawet w krajach rozwiniętych gospodarczo. Udzielających ich instytucji finansowych powstaje na świecie coraz więcej. Taka forma pożyczek dla firm wdrożona została w wielu krajach o zupełnie innej kulturze – w Indonezji, Norwegii, na Filipinach czy w Nowym Jorku.
Udzielaniem mikrokredytów zajmują się także podmioty UE, m.in. Europejski Bank Inwestycyjny. W Polsce też istnieją metody wspierania małych i średnich przedsiębiorców. Preferencyjnych mikropożyczek dla firm udziela Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.
Jak działają mikropożyczki w Polsce?
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej stworzył “program, w ramach którego udzielane są pożyczki przeznaczone na finansowanie wszelkich nakładów związanych z uruchomieniem, prowadzeniem lub rozwojem działalności gospodarczej – poza produkcją rolną. O kredyty na biznes mogą starać się mikro-, mali i średni przedsiębiorcy, w tym także prowadzący działalność osobiście przedstawiciele wolnych zawodów oraz inne podmioty działające na terenach wiejskich.”
Dostępne są trzy kategorie mikropożyczek dla osób otwierających działalność gospodarczą:
- pożyczki obrotowe – do 50 000 zł na maksymalnie 12 miesięcy,
- pożyczki na finansowanie inwestycji – do 300 000 zł na 60 miesięcy (z dziewięciomiesięcznym okresem karencji),
- pożyczki inwestycyjno-obrotowe – do 300 000 zł (z czego 50 000 zł może zostać przeznaczona na zakup środków obrotowych) na 60 miesięcy z okresem karencji.
Bank Gospodarstwa Krajowego także ma ofertę dla początkujących przedsiębiorców. Co interesujące, jeśli kredytobiorca zatrudni w swojej firmie co najmniej dwie osoby bezrobotne na pełny etat w okresie minimum 1 roku – dłuż może zostać częściowo umorzony. Mikropożyczki dla firm obejmują swym zasięgiem jedynie niektóre województwa.
Warunki przyznawania mikrokredytu mogą różnić się zależnie od terenu na jakim są udzielane. Podobnie jak kwoty i okres kredytowania (możliwy do nawet 7 lat z szansą na 12 miesięczną karencję w spłacie). W ramach programu rozwoju MŚP otrzymać można maksymalnie jedną pożyczkę. Wymagane jest także prowadzenie działalności gospodarczej przez okres co najmniej rok od dnia faktycznego jej rozpoczęcia.
Mikrokredyt czy pożyczka na firmę?
Za niewątpliwą wadę mikrokredytów uznać można brak dostępności na terenie całego kraju. Ich zaletą jest jednak brak weryfikacji zdolności kredytowej klientów. Dla wielu Polaków mikropożyczka na rozpoczęcie działalności mogłaby być szansą na podniesienie poziomu życia swojej rodziny.
Ryzyko kredytowe związane z przekazywaniem pieniędzy osobom niewiarygodnym finansowo jest na tyle duże, że nie mają one szans na tradycyjny kredyt bankowy. Skąd zatem wziąć fundusze na rozwój działalności? Jedną z często wybieranych opcji są pozabankowe firmy pożyczkowe.
Te instytucje mniej restrykcyjnie podchodzą do weryfikacji potencjalnych pożyczkobiorców. Niektóre firmy oferuję nawet pożyczki bez baz BIK, KRD, InfoMonitor, ERIF czy ZBP. Nie oznacza to, że wszystkie wnioski są akceptowane. Warunki jakie należy spełniać zależne są od polityki wewnętrznej firm.
Pożyczka na działalność gospodarczą – co wybrać?
Najszybszą metodą otrzymania pieniędzy na rozwój działalności w Polsce jest prawdopodobnie pożyczka pozabankowa. Oferty tej części sektora finansowego cały czas się rozwijają. Warto śledzić rankingi pożyczek dla firm, by być na bieżąco ze wszystkimi zmianami na rynku.
Wśród pożyczkodawców godnych polecenia znaleźć się muszą takie firmy jak:
Większość rozwiązań finansowych wymaga pewnego poziomu wiarygodności kredytowej i zabezpieczenia spłaty. Pożyczkodawcy wprowadzają dla swoich klientów różne ułatwienia. Są to m.in. darmowe pożyczki, pożyczki bez zaświadczeń o dochodach, pożyczki bez BIK, wakacje kredytowe, pożyczki dla zadłużonych.
Czy wśród pożyczek online można znaleźć odpowiednik dla tradycyjnego mikrokredytu? Niestety nie. Pożyczkodawcy starają się jednak ograniczyć wymagania względem klientów do minimum. Zależnie od potrzebnej kwoty, mogą oni wybierać chwilówki lub pożyczki na raty. Ważne, by każde zobowiązanie było dopasowane do naszych możliwości finansowych.
