Wiedza Polaków na temat finansów

19 procent Polaków nisko ocenia swoją wiedzę finansową, co ma swoje odzwierciedlenie w decyzjach, które podejmują1. Chociaż uważają, że nauka przez doświadczenie jest najlepszą i najbardziej skuteczną metodą zdobywania informacji, lepiej, żeby nie uczyli się na własnych błędach2. Tym bardziej, że zbyt pochopnie wzięta pożyczka może doszczętnie zrujnować budżet, a nawet doprowadzić do spirali zadłużenia.

Również badanie OECD pokazuje, że Polacy powinni zacząć pracować nad swoją postawą finansową (zajmujemy ostatnie miejsce w badaniu, które przeprowadzono na mieszkańcach 30 krajów 3). Do tego cały czas rośnie poziom zadłużenia, którego efektem może być ogłoszenie upadłości konsumenckiej. W 2016 roku długi Polaków wzrosły o 27 procent i wyniosły aż 32 mld zł4. Dobrym krokiem do poprawy tego stanu rzeczy może być poznanie obowiązków pożyczkodawcy względem pożyczkobiorcy. Znając je, będziemy podpisywać umowy z wiarygodnymi instytucjami pożyczkowymi. Umiejętnie brane pożyczki mogą poprawić stan naszego budżetu – z konsekwencjami złych decyzji lepiej jest się nie mierzyć.

Ustawa o kredycie konsumenckim regulatorem działalności firm pożyczkowych

Ustawa o kredycie konsumenckim, obowiązująca od 12 maja 2011 roku, reguluje obowiązki firm pożyczkowych. Dobrze znać te przepisy, kiedy decydujemy się na zaciągnięcie zobowiązania, aby w razie potrzeby móc dopominać się o swoje prawa. Pożyczka online jest jedną z form kredytu konsumenckiego, dlatego podlega ustalonym odgórnie przepisom.

Ważne zapisy również wskazuje ustawa antylichwiarska. 11 marca 2016 roku weszły jej nowe, znowelizowane przepisy, znacznie korzystniejsze dla klientów instytucji pozabankowych. Ustawa przede wszystkim zwraca uwagę na limit kosztów, jakie maksymalnie może ponieść pożyczkobiorca. Jednak klient, który zastanawia się nad wsparciem swojego budżetu ze środków uzyskanych z pożyczki, powinien w pierwszym rzędzie poznać zobowiązania pożyczkodawców. Nieznajomość prawa i ogólna nieświadomość bowiem może być pierwszym krokiem do poważnych kłopotów finansowych. Liczba firm pożyczkowych stale rośnie, nie wszystkie działają uczciwie, jakie wobec tego obowiązki nakłada na nie prawo?

Jasne informacje dotyczące zobowiązań finansowych

Pierwszym najważniejszym obowiązkiem pożyczkodawcy jest jasne informowanie o warunkach udzielania zobowiązań finansowych. Każda firma pożyczkowa jest zobligowana do przedstawienia dokładnych informacji odnośnie do:

  • prowizji i oprocentowania pożyczki,
  • całkowitej kwoty kredytu,
  • rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,
  • czasu obowiązywania umowy,
  • wysokość rat w przypadku pożyczek ratalnych,
  • podmiotów, z którymi współpracują.

Szczegóły dotyczące pożyczek powinny znajdować się na stronie internetowej pożyczkodawcy. Porównując kilka ofert, będziemy mogli przekonać się, która propozycja jest dla nas korzystniejsza. Ponadto, pożyczkodawca jest zobowiązany przedstawić pożyczkobiorcy formularz informacyjny, zawierający:

  1. jego dane,
  2. kwotę pożyczki, termin jej wypłaty i sposób spłaty,
  3. koszty i warunki, kiedy ich wysokość może ulec zmianie,
  4. konsekwencje braku spłaty w terminie,
  5. informacje o prawie do wcześniejszej spłaty,
  6. informacje o prawie do odstąpienia od umowy.

Wszystkie te dane muszą też zawierać się w umowie pożyczkowej. Dlatego zanim złożymy na niej swój podpis, dokładnie wczytajmy się w jej kolejne punkty. Jeżeli pewne sformułowania budzą nasz niepokój albo nie jesteśmy pewni, co znaczą niektóre zagadnienia, powinniśmy skontaktować się z naszym pożyczkodawcą.

Ocena zdolności kredytowej pożyczkobiorcy

Na pożyczkodawcę nałożony jest także obowiązek skontrolowania sytuacji finansowej pożyczkobiorcy. Proces weryfikacji polega na ocenie zdolności konsumenta do spłaty zobowiązania. Instytucja pożyczkowa bierze pod uwagę:

  • informacje, które wnioskujący podał w przesłanym formularzu,
  • zewnętrzne bazy danych (np. BIK oraz BIG InfoMonitor),
  • własne zbiory danych, jeżeli pożyczkobiorca już wcześniej korzystał z usług danej firmy.

Pożyczkobiorca może oszacować swoje szanse na pożyczkę, wyliczając zdolność kredytową. Służą temu kalkulatory zdolności kredytowej, które można znaleźć na stronach internetowych zajmujących się finansami. W celu skontrolowania, w jakim świetle widzą nas pożyczkodawcy, będziemy musieli podać m.in. nasze dochody, łączne wydatki i liczbę osób, które zamieszkują gospodarstwo domowe.

Wymogi formalne dotyczące prowadzenia firmy pożyczkowej

Firmy pożyczkowe muszą również spełniać wymogi formalne, dotyczące prowadzonej przez nich działalności. Te jednak znajdziemy nie w Ustawie o kredycie konsumenckim, ale we wspomnianej wcześniej ustawie antylichwiarskiej. Według jej zapisów, pożyczek mogą udzielać jedynie spółki kapitałowe, które mają w całości opłacony kapitał zakładowy. Musi on opiewać na minimalną kwotę 200 tys. zł. Ponadto, zmiana formy prawnej spółki wiąże się ze zmianą księgowości uproszczonej na pełną oraz z podwójnym opodatkowaniem dochodów.

Weryfikuj pożyczkodawcę zanim podpiszesz umowę

Nie wystarczy jednak orientować się w obowiązkach, jakie względem nas mają pożyczkodawcy. Żeby podpisać umowę pożyczki, która nie odbije się negatywnie na naszych finansach, powinniśmy jeszcze wybrać odpowiedniego pożyczkodawcę. Odpowiednia, czyli wiarygodna instytucja pozabankowa, posiada numer KRS i nie znajduje się na liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto, możemy zajrzeć do Rejestru Firm Pożyczkowych i prześledzić opinie osób, które wypowiedziały się na forach. Ludzie chętnie dzielą się własnymi spostrzeżeniami, szczególnie kiedy pożyczkodawca nie sprostał ich oczekiwaniom. Wartościowym źródłem wiedzy jest też Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej. Jeżeli skorzystamy z wyszukiwarki CEDG, wpisując podstawowe dane firmy, np. jej numer NIP czy REGON, uzyskamy szereg informacji z nią związanych. Będzie to m.in. data rozpoczęcia jej działalności oraz adres i dane pełnomocników.

Doskonałą podpowiedzią dla pożyczkobiorcy są też rankingi chwilówek oraz pożyczek ratalnych. Wskazują, które oferty przede wszystkim warto mieć na względzie, jeżeli chcemy poprawić stan naszych finansów. Pamiętajmy, aby pożyczać roztropnie i starać się kwoty, które będziemy w stanie uregulować w terminie.
  1. Platforma edukacyjna Kapitalni.org, badania na temat wiedzy finansowej Polaków, 2016 rok
  2. Wonga, dane z 2016 roku
  3. OECD/INFE International Survey of G20/OECD INFE CORE COMPETENCIES FRAMEWORK ON FINANCIAL LITERACY FOR ADULTS Adult Financial Literacy Competencies
  4. Krajowy Rejestr Długów, dane z 2016 roku