Czym jest karta płatnicza?

Karta płatnicza najczęściej oznacza kartę bankową, którą można dokonywać wszelkich operacji płatniczych. Pełni funkcję zastępczą wobec gotówki – można nią płacić w sklepach czy punktach usługowych, a także online. Służy również do wypłaty pieniędzy z bankomatów. Używanie karty płatniczej jest zazwyczaj szybsze, bezpieczniejsze (m.in. dzięki chargeback) i wygodniejsze, niż używanie gotówki

Między innymi dlatego obecnie większość Polaków preferuje transakcje bezgotówkowe. Klasyczna karta płatnicza ma postać prostokątnego plastiku z chipem i paskiem magnetycznym, na których zapisane są wszelkie dane wymagane do przeprowadzenia transakcji. W szerszym rozumieniu karta płatnicza to każda karta, która umożliwia dokonywanie operacji płatniczych – również karta wirtualna czy prezentowa i nie musi mieć fizycznej postaci.

W Polsce już do 10 lat używa się kart zbliżeniowych, z których w korzystaniu jesteśmy jednym z liderów na świecie. Są znacznie wygodniejsze od klasycznych kart magnetycznych, bo przy drobnych transakcjach nie trzeba podczas ich używania podawać kodu PIN. Ich używanie jest nie tylko wygodne, ale też obecnie może być całkowicie darmowe. Bardziej ogólnie kartą płatniczą można nazwać każdą kartę, którą można dokonać płatności. W większości przypadków pod tym słowem będzie kryła się karta debetowa, czyli karta przypisana do rachunku bankowego. Zaletą kart kredytowych są liczne i częste promocje bankowe, przez które można na nich zarabiać.

Dwóch głównych wystawców kart płatniczych to Visa oraz Mastercard. Występują pomiędzy nimi niewielkie różnice, które stają się istotne przy przewalutowaniu transakcji kartą za granicą.

Rodzaje kart bankowych

Karta płatnicza stanowi stosunkowo osobisty przedmiot – w końcu będziesz jej teoretycznie używał tylko ty. Dlatego banki starają się przyciągnąć klientów możliwością jak największej personalizacji kart. Wśród kart płatniczych można znaleźć:

  • Karty prestiżowe, czyli srebrne, złote, platynowe, czarne i metalowe. Dostęp do takich kart jest możliwy, jeśli jesteś odpowiednio zamożną osobą. W zamian, oprócz podkreślenia swojego statusu, otrzymuje się przy okazji ich posiadania ubezpieczenie, usługi concierge, darmowe wejście do stref VIP na lotniskach i jeszcze inne przywileje.
  • Buisness Card – dla klientów biznesowych. Taką kartę wydaje się pracownikom firm, którzy często ponoszą wydatki związane ze swoją pracą. Różnią się wyglądem i oznaczeniem od pozostałych kart.
  • Charity Card. Karty, przy okazji z korzystania których można wspierać organizacje charytatywne przez np. przekazanie na nią swoich punktów PayBack albo wprost przekazywać jakąś część pieniędzy z każdej transakcji na wybraną organizację.
  • Karty z funkcją miejską. Taką kartę oferuje PKO BP. W Warszawie nie musisz nosić osobnych kart do ZTM i do płatności, tylko połączyć ich funkcje w jedno.
  • Karty z unikalnym wizerunkiem, jak na przykład MasterCard Me z mBanku, w której można wybrać niemal dowolne zdjęcie, albo Oficjalna Karta Ekstraklasy od PKO.

Jak zapłacić kartą płatniczą przez internet?

Płacenie kartą przez internet jest znacznie łatwiejsze niż płacenie przelewem czy przez systemy pay-by-link. Wszystko, czego do tego potrzebujesz to karta płatnicza i telefon komórkowy. By dokonać płatności przez internet kartą:

  1. Na stronie płatności wybierz odpowiadający twojej karcie system – Visa lub Mastercard klikając na odpowiedni obrazek.
  2. Podaj wymagane informacje. Imię, nazwisko, numer karty, datę ważności karty i kod CVV2/CVC2 z tyłu karty.
  3. W tym momencie możesz dodać informacje o karcie na stałe do przeglądarki. Od tej pory będziesz musiał wpisywać jedynie kod CVV2/CVC2.
  4. Na twój telefon przyjdzie uwierzytelniający kod SMS. Przepisz go z telefonu na stronę internetową. Taka usługa nazywa się 3D Secure.
  5. To wszystko!

Kody karty. CVV, CVC, CVV2 i CVC2

Kod karty, czyli Card Security Code to trzy cyfry umieszczone z tyłu karty (w kartach American Express z przodu, należą one w Polsce do rzadkości), które służą zabezpieczeniu transakcji. Kody CVV są używane przez Visa, a CVC przez MasterCard. Kody te są wymagane w przypadku, kiedy nie można podać kodu PIN, czyli na przykład w płatnościach przez internet.

Gdyby nie kody zabezpieczające, to dane karty łatwo można by było skraść. Informacja o numerze karty jest łatwo dostępna przez pasek magnetyczny i zapisana w innych miejscach, np. w samym banku. Numer karty jest też logicznie skonstruowany, można go więc łatwo odgadnąć, czyli złamać. Kod bezpieczeństwa jest zapisany wyłącznie na samej karcie. W celu jego kradzieży trzeba posiadać fizycznie kartę, która zostanie zapewne szybko zablokowana albo zrobić zdjęcie lub spisać kod, co jest znacznie trudniejsze, niż samo odczytanie danych z karty. W kartach zbliżeniowych kod zabezpieczający jest generowany dynamicznie. Oznacza to, że również nie da się go ukraść przez terminal podczas transakcji.

Getin Bank eksperymentował nawet z kartą MasterCard Display, czyli kartą z wbudowanym wyświetlaczem ciekłokrystalicznym wyświetlającym dynamicznie generowane tokeny do bankowości mobilnej i informacje o saldzie na koncie. Karta została już wycofana z rynku – nic dziwnego, w czasach, gdy każdy ma dostęp do bankowości mobilnej taka karta jest niepotrzebna. W zamian Getin oferuje obecnie darmowe Konto Proste Zasady z kartą, której wygląd można samodzielnie wybrać.

Co zrobić ze starą kartą płatniczą?

Jeżeli stara karta płatnicza jest nieaktywna, bo zablokowałeś ją w banku albo minął jej termin ważności, to nie da się nią już nigdzie zapłacić. Została trwale wycofana z obiegu. Pomimo tego banki zalecają ją zniszczyć, najlepiej przez przecięcie nożyczkami chipu. Stara karta może stanowić źródło twoich danych osobowych. Na jej podstawie można określić twoje imię i nazwisko oraz to w jakim banku masz konto, a nawet zamożność jeśli była to jedna z kart prestiżowych.

Zablokowana karta płatnicza – jak ją odblokować?

Możliwość odblokowania karty płatniczej zależy od tego, jaki bank ci ją wydał. Zazwyczaj blokada następuje, jeśli wpisałeś za dużo razy numer PIN. Można wtedy odblokować ją z poziomu konta internetowego lub przez rozmowę telefoniczną z konsultantem. Natomiast jeżeli karta została zastrzeżona, to nie ma możliwości jej odblokowania. Zastrzeżenie trwale usuwa kartę z obiegu.

Rodzaje kart płatniczych

W powszechnym rozumieniu jako kartę płatniczą rozumie się kartę debetową, czyli zwyczajną kartę dołączaną do konta bankowego. Tak naprawdę wszystkie karty umożliwiające płatność bezgotówkową to karty płatnicze. Można je podzielić na:

  • Wirtualna karta płatnicza

Wirtualnymi kartami płatniczymi są choćby portfele takie jak Google Pay i Apple Pay. Spełniają wszystkie funkcje karty płatniczej, tylko nie posiadają swojej reprezentacji w formie plastiku. Dostęp do nich jest możliwy z poziomu telefonu i komputera. Można nimi płacić przez NFC w telefonie, używając go dokładnie tak, jak normalnej karty płatniczej lub przy zakupach online podając dane z karty podczas płatności.

  • Karta kredytowa a płatnicza

Karta kredytowa jest jedną z kart płatniczych, jednak zazwyczaj pod stwierdzeniem karta płatnicza rozumiemy zazwyczaj po prostu kartę debetową do konta. Karty kredytowej używa się w taki sam sposób jak każdej innej karty płatniczej, można nią płacić zbliżeniowo, wypłacać z niej pieniądze czy dokonywać jakichkolwiek innych operacji. Różnicę stanowi tu źródło pieniędzy. W karcie debetowej używa się zazwyczaj pieniędzy już wcześniej zgromadzonych na koncie, a w karcie kredytowej zaciąga się pożyczkę w banku. Do karty kredytowej nie trzeba zakładać nowego rachunku bankowego.

  • Karta debetowa

Karta debetowa to najczęściej spotykany typ karty płatniczej. To właśnie ją prawdopodobnie masz w portfelu. Wbrew mylącej nazwie (debet to też nazwa limitu kredytowego na koncie), zazwyczaj pozwala jedynie na używanie pieniędzy już wcześniej zgromadzonych na koncie bankowym. Limit na koncie możesz dostać bez opłat na przykład przy okazji założenia Konta Jakie Chcesz w Santander Bank Polska.

  • Karta wielowalutowa

Karta wielowalutowa to karta płatnicza, która umożliwia dokonywanie transakcji w wielu walutach jednocześnie, bez opłat za przewalutowanie. Warunkiem jest zazwyczaj, aby na koncie w walucie obcej już wcześniej znajdowały się środki. Inną możliwością jest pobieranie pieniędzy bezpośrednio z konta złotówkowego i przewalutowanie po standardowym kursie. Taka karta to bardzo wygodna i tania opcja na wyjazd zagraniczny. Nie trzeba dzięki temu korzystać z usług kantorów, które pobierają słone opłaty za przewalutowanie. Kartę wielowalutową do konta można zamówić m.in wKoncie Za Zero od PKO BP.

  • Karta przedpłacona

Karta przedpłacona to taka, na którą wcześniej wpłaca się pieniądze albo kupuje ją jako kartę prezentową. To dobry pomysł, jeśli chcemy komuś zrobić prezent, ale nie chcemy dawać mu gotówki, albo z jakiegoś powodu nie chcemy by dało się namierzyć nasze zakupy. Karta prepaidowa nie jest zazwyczaj przywiązana do konkretnej osoby – w takim sensie działa nieco jak gotówka.