Czym jest licytacja komornicza?

Licytacja komornicza jest procesem mającym na celu uzyskanie środków na spłatę zadłużeń poprzez spieniężenie majątku dłużnika. Organizuje ją komornik pod nadzorem sędziego lub referendarza sądowego, którzy dokumentują przebieg całego procesu. Do zajęcia i licytacji dóbr dłużnika dochodzi w ostateczności. Ma to miejsce, gdy komornik nie jest w stanie wyegzekwować spłaty zadłużenia w inny sposób, czy to ściągając należności z konta dłużnika, czy obciążając jego wynagrodzenie. Zasady przebiegu licytacji są regulowane przez kodeks postępowania cywilnego. Mają charakter publiczny, a ich przebieg jest nagrywany.

Uczestnicy licytacji często mają okazję zdobyć przedmioty w dobrej kondycji, które nie były wcześniej wystawiane na sprzedaż przez dłużnika. Zakupić można zarówno ruchomości, jak i nieruchomości. Cena wywoławcza wystawianych dóbr wynosi 3/4 ich wartości ustalonej podczas wyceny. Z tego powodu przedmioty są często sprzedawane po okazyjnej cenie.

Co Komornik może wystawić na licytację?

Przedmioty, które komornik może zająć w celu licytacji, są określane przez wierzyciela we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Pośród nich mogą znaleźć się między innymi:

  • Nieruchomości, w tym mieszkania, biura, garaże, oraz grunty rolne
  • Samochody i inne pojazdy,
  • Maszyny i narzędzia rolnicze,
  • Maszyny i materiały przemysłowe,
  • Sprzęty RTV i AGD oraz sprzęty komputerowe
  • Umeblowanie,
  • Dzieła sztuki,
  • Antyki,
  • Biżuteria.

Wyjątkiem są tylko przedmioty chronione ustawą. Są to rzeczy niezbędne do życia, w tym również ubrania, oraz narzędzia niezbędne do pracy. Obowiązek wskazania, które dobra nie powinny być zajęte przez komornika, leży po stronie dłużnika. Omawiamy ten problem bardziej szczegółowo w naszym artykule „Co może zająć nam komornik?”.

Jak dochodzi do licytacji komorniczej?

Jeśli po zajęciu obecnych środków finansowych osoby zadłużonej komornik nie był w stanie spłacić wierzyciela, rozpoczyna on zajmowanie majątku dłużnika. Jego licytacja ma pozwolić na pokrycie niespłaconej części zadłużenia. Dobra przejmowane są w takiej kolejności, aby jak najmniej uprzykrzyć życie osoby zadłużonej. Komornik dokonuje ich wyceny, a w przypadku zajęcia nieruchomości zostaje sporządzony wpis do hipoteki. Następnie, określa on termin licytacji. Ta jednak nie może się odbyć wcześniej niż 14 dni od daty wyceny dóbr. Przez ten czas dłużnik może spłacić zadłużenie, aby zapobiec sprzedaży swoich własności.

W tym czasie komornik ogłasza datę i miejsce licytacji. Określa on też dni i godziny, w których potencjalni nabywcy mogą przyjść, aby obejrzeć przedmioty licytacji. Jest to szczególnie istotne w przypadku licytacji nieruchomości. Informacje na temat nadchodzących licytacji znajdziemy na tablicy ogłoszeń w sądzie i urzędzie gminy, dzienniku poczytnym, oraz na stronie internetowej krajowej rady komorniczej.

Jak wziąć udział w aukcji komorniczej?

Chętni do udziału w licytacji muszą się na nią zgłosić, wpłacając wadium na konto wskazane w ogłoszeniu. Opłata ta zwykle wynosi 10% oszacowanej wartości przedmiotu. Zawsze ulega ona zwrotowi osobom, które nie wygrały licytacji. Z kolei wadium nabywcy odliczane jest od zwycięskiej kwoty. Jeżeli z jakiegoś powodu zwycięzca licytacji nie dokona terminowej zapłaty, jego rękojmia przepada w celu pokrycia kosztów administracyjnych licytacji.

Poza wpłaceniem wadium, uczestnik nie musi posiadać pieniędzy do udziału w licytacji. Przelewu za wygrany przedmiot dokonuje się dopiero po uzyskaniu od sądu tzw. przybicia. Wobec tego uczestnicy mogą śmiało licytować ponad swój budżet, a różnicę pokryć szybką pożyczką ratalną. Należy tylko mieć na uwadze, aby nie zobowiązać się na wyższą sumę, niż jesteśmy w stanie uzyskać na podstawie naszej zdolności kredytowej.

Zgodnie z ustawą, w licytacji nie może wziąć udziału komornik, dłużnik, ich rodziny, oraz osoby uczestniczące w licytacji w charakterze urzędowym, np. sędzia czy pracownik kancelarii komornika prowadzącego licytację. Z udziału wykluczeni są również przeszli licytanci, którzy nie dokonali opłaty za przedmiot po wygraniu jego wcześniejszej aukcji. Osoby, które mają prawo do wykupienia nieruchomości na terenie RP za zezwoleniem organu państwowego, muszą je okazać, aby być dopuszczonym do udziału w licytacji.

Jak przebiega licytacja komornicza?

Licytacja komornicza odbywa się publicznie. Uczestnicy aukcji muszą stawić się we wskazanym miejscu o określonej godzinie po uprzednim wpłaceniu wadium. Komornik będzie prezentował kolejne przedmioty i podawał ich cenę wywoławczą. Zainteresowani zakupem muszą zabrać głos, oferując kwotę wyższą od obecnej o co najmniej 1% kwoty wywoławczej. Jeżeli komornik wyczyta cenę przedmiotu trzeci raz i nikt nie zabierze głosu, licytacje wygrywa osoba, która zaoferowała tę sumę.

Największym zainteresowaniem cieszą się oferty licytowanych mieszkań i domów z uwagi na szanse ich zakupu poniżej ceny rynkowej. Z uwagi na ich wysoką konkurencyjność, warto przygotować się do uczestnictwa w aukcji nieruchomości zawczasu.

Licytacja zakończy się, gdy wszystkie przedmioty zostaną sprzedane lub gdy wartość uzyskana ze sprzedaży dorówna wysokości długu. Celem licytacji jest spłata należności dłużnika, gdy uzbierane pieniądze wystarczą do tego celu, przetarg zostaje wstrzymany.

Po zakończeniu licytacji nabywca musi poczekać na uprawomocnienie przez sąd przybicia, co może potrwać do siedmiu dni. Licytant ma następnie dwa tygodnie na wpłacenie pieniędzy na rachunek depozytowy sądu.

Czasami nie wszystkie przedmioty znajdują nabywców, a uzyskana suma nie wystarcza do pokrycia zadłużenia. W takim przypadku wierzyciele mogą przejąć część majątku dłużnika na własność. Zwykle zamiast tego ustalany jest drugi termin licytacji komorniczej. Przebiega ona tak samo, jak pierwsza, z tym wyjątkiem, że cena wywołania jest zmniejszona do 2/3 ich szacowanej wartości. Wysokość wadium i proces licytacji nie ulegają zmianom.

E-licytacja komornicza

Istnieje również możliwość wzięcia udziału w aukcji komorniczej przez internet. Przez długi czas w ten sposób można było zakupić wyłącznie ruchomości, jednak od 19 września 2021 roku na internetowych licytacjach mogą pojawić się również nieruchomości.

E-licytacje odbywają się na stronie Krajowej Rady Komorniczej. Przedmioty, które są dostępne na aukcji internetowej, różnią się od tych, które są dostępne na pozostałych licytacjach. O tym, czy aukcja odbędzie się w miejscu publicznym, czy za pośrednictwem internetu, decyduje wierzyciel. Komornik przeprowadza licytację zgodnie z jego instrukcjami.

Internetowe aukcje zapowiadane są z kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Żeby wziąć w nich udział, wystarczy wpłacić wadium przed rozpoczęciem licytacji. Zwycięzcą jest ten, kto zaoferuje najwyższą kwotę w momencie zakończenia licytacji. W wypadku licytacji internetowych pieniądze za zakup należy przelać następnego dnia po uprawomocnieniu przybicia.

Jak chronić swoje dobra przed egzekucją komorniczą

Jeżeli to nasze dobra będą podlegały zajęciu przez komornika, nie musimy się obawiać ich natychmiastowej utraty. Z komornikiem należy jak najszybciej nawiązać kontakt i ustalić, z którymi przedmiotami możemy się najbardziej bezboleśnie rozstać. Nie może on nam zabrać przedmiotów niezbędnych do godnego życia z przyczyn humanitarnych. Obejmuje to część przedmiotów RTV i AGD jak lodówka czy pralka. Należy też wytłumaczyć, które rzeczy są nam niezbędne do wykonywania zawodu. W ten sposób możemy uniknąć zajęcia całości sprzętu komputerowego. Jeżeli wierzyciel nie wskazał, w jaki sposób komornik ma odzyskać pieniądze z majątku dłużnika, podczas windykacji uwzględnia się wszystkie jego ruchomości. Wobec tego dłużnik powinien współpracować z komornikiem, aby wspólnie znaleźć idealne rozwiązanie.

Jeżeli uważamy, że zajęte zostały przedmioty, które prawnie nie powinny być odebrane, możemy się odwołać od decyzji komornika. Jednocześnie, jeżeli spłacimy zadłużenie przed datą licytacji komorniczej, ta zostanie umorzona. W tym celu może nam pomóc pożyczka dla zadłużonych z komornikiem. Dzięki niej możemy wyrównać rachunki z obecnym dłużnikiem, zamiast tego przechodzą do spłaty nowej pożyczki na raty, bez obaw o utratę swoich własności. Należy się tylko zastanowić, czy będziemy w stanie obsłużyć zobowiązanie, skoro nie odnieśliśmy sukcesu w spłacie poprzedniego kredytu.

Po więcej wskazówek co do ochrony swoich dóbr przed rekwizycją zapraszamy do poradnika naszego eksperta, „jak dłużnik może uniknąć egzekucji komorniczej?”